Javier Panera

Pera Müzesi bu ay 10. yılını kutlarken harika bir sergiye ev sahipliği yapıyor. Bu Bir Aşk Şarkısı Değil: Video Sanatı ve Pop Müzik İlişkisi, 60’lardan bu yana video sanatının ve pop müziğin bir araya geldiği önemli dakikaları vurguluyor. Şubat’ın ilk haftasına kadar sürecek bu sergideki bazı eserler, kimilerine göre biraz daha tanıdık olsa da, diğerleri büyük sürprizler taşıyor. Eserleri bir araya getiren isim; küratör Javier Panera ile oturma şansına erişip, kendisiyle bu heyecan verici sergi hakkında konuştuk.

Öncelikle, video ve pop müzik arasındaki ilişkiye odaklanmaya nasıl karar verdiniz?

Ben İspanya’da sanat tarihi öğretmeniyim. Müzik ve onun sanatla olan ilişkisi hakkında konuşma gereği duyduğumda, bu konu hakkında yeterince değerli çalışmalar olmadığını fark ettim. Ama aslında, video sanatının ve pop müziğin tarihi el ele gidiyor. Bu boşluğu doldurmak için, her ikisinin de tarihini araştırdım ve Video Killed the Radio Star’da yer aldım. A History of Music Video ve Rock My Religion sergileri Salamanca’da DA2, Domus Atrium’da yer aldı. Böylece “Bu Bir Aşk Şarkısı Değil” doğmuş oldu.

Bu sergi için Nam June Paik, Andy Warhol, Yayoi Kusama, Vito Acconci ve John Baldessari gibi bir çok başarılı sanatçının eserlerini bir araya getirdiniz. Sanatçıları ve eserlerini nasıl seçtiniz?

Bu sergi 28 sanatçının 26 eserinden oluşuyor, pop ve rock müziğin ikonografileriyle video sanatı ve deneysel sinemanın hem kavramsal hem de biçimsel ilişkisini çözmeyi deniyor. Müzisyenlerle beraber çalışmış sanatçıları -bunlardan bazıları kendi albümlerini bile yapmış olan kişiler- ve Beatles’dan John Lennon, Blur’den Damon Albarn, Sonich Youth’tan Kim Gordon vb. gibi müzik kariyerlerine başlamadan önce sanat dersleri almış müzisyenleri seçtim.

Sergide beş bölüm var. Bunların arasındaki fark nedir?

Bölümlerin isimleri “Sanatta Pop/ Popta Sanat”, “Histeri ve Din”, “Müzisyen olmayanlara karşı Sanatçı olmayanlar. Rock ve Kavramsal Sanat”, “Rock ve onun çifti. Bir alet kutusu ola- rak Pop Müzik” ve “Dans Müziğinin Politikası”.

Kısaca açıklamak gerekirse; Sanatta Pop/ Popta Sanat Yayoi Kusama ve Jud Yalkut gibi video sanatı öncülerinin psychedelia’sını inceliyor.

Histeri ve Din Dan Graham’in görsel ve metinsel denemesi olan Rock My Religion üzerine ve rock ütopyalarının başarısızlığını konu alıyor.

Rock ve Kavramsal Sanat. “Müzisyen Olmayanlar”a karşı “Sanatçı Olmayanlar” 70’lerde rock endüstrisinin çeşitlilik yoksunluğuna odaklanıyor ve basmakalıp parodilere yer veriyor.

“Rock ve Çifti”. Bir ‘alet kutusu’ olarak Pop müzik”, post-prodüksiyon stratejileriyle ilgilenen Candice Breitz, Adel Abidin, Tony Cokes sanatçıların video yerleştirmelerini bir araya getiriyor.

Ve son olarak, Dans Müziğinin Politikası, dans müziğinin öz- gürleştirici gücünü, görünür kimlikler kurma kabiliyetini ve ırk, toplumsal cinsiyet, sınıf konularını analiz ediyor.

Bu sergi 28 sanatçının 26 eserinden oluşuyor, pop ve rock müziğin ikonografileriyle vidyo sanatı ve deneysel sinemanın -hem kavramsal hem de biçimsel- ilişkisini çözmeyi deniyor.

Serginin ismi “Bu bir aşk şarkısı değil” Public Image Limited’in şarkısından mi geliyor? Ve evetse, bu şarkıyı sizin için özel kılan ne?

Evet, öyle. 1983’te çıktı, grubun en büyük karlı hit şarkısıydı. Ama, bence sanatçıların ticari amaçlarla prensiplerinden vazgeçtiği dönemin rock ortamına ve genel olarak kapitalizme acaip bir eleştiri getiriyor.

Bugünün pop yıldızları ve video sanatçılarını düşünürseniz, sizce ilişkileri tarihte nasıl gelişti? Ve sevdiğiniz bazı müzik videolarını sayar mısınız?

Bugünün çağdaş sanat ve müzik ekosistemi besbelli internete dayalı. Youtube eserlerinizi göstermek ve başka-arınınkini keşfetmek için çok önemli bir platform. Online platformdaki yeni ortaklıkları görmek için çok heyecanlıyım. Son zamanlardaki en favori müzik videolarım Björk, FKA Twigs ve David Bowie’ninkiler. Önemli çağdaş video sanatçılarıyla ilginç ortaklıklar kurdular.

Ayrıca bir DJ olduğunuzu duydum. Ne tür müzik çalıyorsunuz?

Psychedelic müzik. Türkiye’nin 70’lerdeki 70’ler psychedelic müzik ortamına hayran olduğumu eklemeliyim.